صبح محلات_شهرستان محلات به واسطه آب و هوای معتدل و وجود چشمههای آب معدنی و آب گرم از دیر باز مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
به گزارش صبح محلات، شهرستان محلات به واسطه قرار گیری در مرکز کشور و در دامنه کوههای مرکزی ایران از اب و هوای مطبوع و معتدلی برخودار است و از همین جهت این منطقه از دیر باز مورد توجه سلاطین، پادشاهان بوده و از همین رو در دوران معاصر نیز این شهرستان مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
در گزارش حاضر مناطق گردشگری شهرستان محلات به اجمال معرفی خواهد شد.
_آبگرم محلات
آبگرم محلات مجموعهای از چشمههای آبگرم است که در 2۵ کیلومتری شمال شرق شهر محلات و در استان مرکزی واقع شدهاست.
چشمههای آبگرم محلات از نوع آبهای گرم عمقی هستند که از بخاره خمیره سنگهای سوزان درون پوسته زمین بوجود آمده و به سطح زمین میرسند.
عمق این آبها گاهی به ۲۰ هزار متر و گرمای آنها متناسب با سرعت بالا آمدن گاهی به ۱۰۰ درجه سانتیگراد هم میرسد.
آبهای معدنی آبگرم محلات از نظر نوع املاح در ایران منحصر به فرد و در جهان کم نظیر است.
_منطقهٔ حفاظت شدهٔ هفتادقله واقع در شمال شهرستان محلات
منطقه حفاظت شده هفتاد قله در 25 كيلومتري شمال شرقي اراك و بين شهرستانهاي اراك , محلات و خمين در زمینی به مساحت 97407 هكتار واقع شده است.
این منطقه نام خود را از كوه هفتاد قله واقع در اين منطقه برگرفته است.
در فصول مختلف سال بخصوص بهار و تابستان نيز چندين هزار نفر از اهالي شهرهاي اطراف منطقه در گروههاي دانشجويي، دانش آموزي، كوهنوردي، كاركنان ادارات و كارخانه ها و نيز خانواده هاي ساكن در شهرها و روستاهاي اطراف به اين منطقه وارد و ساعاتي را در طبيعت زيباي آن سپري مي نمايند. شكار ورزشي نيز شكلي از اكوتوريسم و يكي از اهداف اوليه مديريت منطقه حفاظت شده هفتاد قله به شمار مي رود در چند سال اخير براساس ضوابط و با صدور پروانه ويژه شكار در اين منطقه صورت مي گيرد كه در طي همين سالها دهها شكارچي از كشورهاي مختلف جهان از جمله اسپانيا، چك، قطر، تركيه، برزيل، ايتاليا و... از طريق آژانسهاي توريستي از اين منطقه بازديد و نسبت به شكار مورد علاقه خود برابر مقررات اقدام نموده اند.
_منطقه حفاظت شده موته واقع در روستای گلچشمه محلات
پناهگاه حيات وحش "موته" اصفهان با مساحتی در حدود 200879 هكتار مابين استانهای اصفهان و مرکزی و در منطقه گلچشمه شهرستان محلات واقع شده است.
اين منطقه بهترين زيستگاه آهو در ايران است كه براي رشد، تكثير و جلوگيري از انقراض آهوها اختصاص يافته است. شرايط مساعد زيستي براي اين گونه پستاندار در دشتها و شوره زارهاي منطقه توأم با حفاظت، ادامه زندگي را براي اين حيوان زيبا هموار ساخته و به عنوان گونه جانوري شاخص منطقه از آن ياد ميشود. وجود تپه ماهورها، تلها و دشتهاي كوهستاني در موته امكان زندگي را براي گونه قوچ و ميش و صخرهها و ارتفاعات صعب العبور، زيستگاه خوبي را براي ادامه حيات كل و بز پديد آورده است.
_پارک زیبای سرچشمه محلات واقع در شمال شهر محلات
سرچشمه محلات يكي از پرآب ترين چشمه هاي استان مركزي است و در بلندترين نقطه مرتفع شهر محلات قرار گرفته است.
اين چشمه ضمن اينكه آب آشاميدني و كشاورزي منطقه را تامين مي كند از جاذبه هاي سياحتي بسيار با ارزشي نيز برخوردار است. به طوري كه از دير باز مورد توجه جهانگردان بوده است.
گفته مي شود كه علت به وجود آمدن شهر محلات وجود اين چشمه بوده است. وجود اين سرچشمه باعث شده است كه در كنار آن پارك زيبايي شكل گيرد. اين پارك يكي از مراكز جذاب گردشگري در تابستان به شمار ميرود. آب نماي زيبا، درختان سر به فلك كشيده و کهنسال چنار و ارتفاعات صخره اي مشرف به اين چشمه در كنار هواي دلپذير و مطبوع آن همه ساله در فصل تابستان علاقه مندان بسياري را از دور و نزديك به اين سمت فرا مي خواند.
_چنار ۱۱۵۰ ساله شهر محلات واقع در میدان چنار شهر محلات
شهر محلات به واسطه آب و هوای مطبوع و آب جاری چشمههای مکانی مناسب برای رویش درختان چنار است.
درختان چنار قطور، بلند و كهنسالی كه در محدوده شهري و در اطراف خیابانها پراكندهاند.
عمر بعضي از اين درختان به ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال مي رسد . بزرگترين و قطورترين آنها در مركز ميدان چنار قرار دارد كه علت نامگذاري ميدان با نام چنار نيز به دليل واقع شدن درخت در آن است.
_یخچال تاریخی نیمور واقع در شهر نیمور
یخچال تاریخی و باستانی نیمور در شهر نیمور از توابع شهرستان محلات و در یک کیلومتری میدان سنگ این شهر قرار دارد. این بنا تنها یخچال باقیمانده در منطقه میان خمین و دلیجان است که هنوز پابرجا مانده است ولی امروزه کارکرد خود را از دست دادهاست.
طرز کار این یخچال به این صورت بوده که میرابها در فصل زمستان، برای تهیه یخ آب قنات و یا نهرها را به حفرهها و گودالهایی که در نزدیک بنای یخچال بوده هدایت میکردند. بعد از آمادهشدن یخ، با کمک مردم یخها را خرد میکردند و روی بستری از کاه در چالهٔ یخچال میریختند. پس از پر شدن چاهٔ یخچال، در آن را با گل میبستند و عایقکاری میکردند.
در فصل تابستان درب یخچال را باز کرده و از یخ آن استفاده میکردند. نوع ساخت یخچال و دیوارهای قطور آن، مانع از آبشدن سریع یخ میشدهاست. در فصل تابستان، یخچالدار در یخچال را میگشود و با استفاده از ابزارهایی نظیر کلنگ و یا اره یخها را به صورت قطعه درآورده تا انتقال آنها به نقاط مسکونی فراهم شود.
این بنا با شماره ۱۹۰۲۴ در اسفند ماه سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ثبت شدهٔ ملی قرار گرفتهاست.
_ باغهای پرورش گل محلات واقع در مزارع گل جنوب محلات
شهر محلات به واسطه آب و هوای معتدل ومطبوع از دیرباز محلی برای پرورش انواع گل و گیاه بوده است و به همین دلیل لقب هلند ایران را به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر بیش از 900 هکتار از زمینهای کشاورزی شهرستان محلات زیر کشت انواع گل و گیاه است.
شهرستان محلات از نظر تنوع در تولید مقام نخست کشور و از نظر میزان تولید مقام دوم کشور را به خود اختصاص داده است.
_آتشکده آتشکوه متعلق به زمان ساسانیان
آتشکده آتشکوه یکی از مهمترین آثار بجا مانده از دوران باستان در سرزمین کهن ایران است که در نزدیکی نیمور قرار دارد، مورخان قدمت این بنا را به دوره ساسانیان مربوط میدانند.
بنای چهار طاقی آن شامل ستونهای سنگی استوانهای شکل است که بر روی هم استوار شدهاند. این بنا دارای اتاقهای سرپوشیده و محلی برای برافروختی آتش بودهاست. محلی که این آتشکده قرار دارد دارای طبیعت سبزی است.
این آتشکدهٔ خاموش در ۵ کیلومتری راه نیمور به دلیجان و در نزدیکی روستای آتشکوه است و با شهر محلات نزدیک به ۱۳ کیلومتر فاصله دارد.
آتشکده در دامنهٔ کوه آتشکوه و در کنار رودخانه و روستایی به همین نام واقع شده است. روستای آتشکوه با کمتر از ۱۰ خانوار ده ضلع شمالی این بنا قرار گرفته است.
_ستونهای سنگی شهر باستانی خورهه از دوران اشکانیان
خرابههای معبد خورهه مربوط به دوره اشکانیان است و در شمال شرق شهرستان محلات، در روستای خورهه در منطقه پشت گدار و در فاصله 44 کیلومتری شهر محلات واقع شده است.
حفاریهای باستانی این مکان در تابستان ۱۹۵۵ (میلادی) توسط اداره باستانشناسی ایران به عمل آمد و در خلال این کاوشها، تعدادی سفال و چند تکله نقره متعلق به دوره سلوکیان کشف شد.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
_امامزاده یحیی و فضلالله محلات واقع در خیابان قندی محلات
امامزاده فضل و یحیی محلات مدفن دو تن از نوادگان امام موسی کاظم علیه السلام.
امامزاده فضل و یحیی در کوی بالای محلات واقع شده و مدفن دو تن از نوادگان امام موسی کاظم علیه السلام است. بنای این امامزاده دارای حیاط وسیعی است که چهار چوب جانب بقعه را فرا گرفته است. بقعه دارای قبه، رواق و ایوان هایی است و اطراف حیاط نیز حجره هایی به چشم می خورد.
قدیمی ترین قسمت امامزاده، محراب آن است که بنای آن را سال 709 هجری و مربوط به دوره ایلخانان دانسته اند.
_کوچهباغهای پولگان محلات واقع در میدان فرمانداری (منطقهٔ پولگان)
شهر محلات به واسطه آب و هوای مطبوع و معتدل و قرارگیری در دامنه کوه و همچنین آب های جاری فراوان از دیرباز دارای باغها و کوچه باغهای زیبایی بوده است که ضمن تامین مایحتاج میوه مردم شهرستان، باغداران با فروش و ارسال میوه به شهرهای اطراف نیز ارتضاق میکردهاند.
در سالهای اخیر با گسترش جوامع، صنایع و همچنین تغییرات آب و هوایی و کاهش آب و همچنین بی توجهی مالکان و مسولین بخش عمدهای از این باغات در حال نابودی هستند.
با تمامی این تفاسیر کوچه باغهای محلات هنوز هم با خلق تصاویر منحصر به فرد در فصول مختلف سال مناظری بی نزیر و چشم نواز را به رهگذران هدیه میکنند.
_سد ساسانی نیمور واقع در رودخانه قمرود
بند نیمور از جاذبههای دیدنی شهر نیمور است که احداث آن منسوب به عهد ساسانیان است.
بر روی رودخانه لعلبار(قم رود) که در شمال منطقه نیمور جاری است، سدی ساخته شده که مربوط به دوران ساسانیان است و کارکرد تأسیسات آبی آن بسیار شگفت آور است. مردم این منطقه با استفاده از این تأسیسات آبی به آبیاری زمینهای کشاورزی و همچنین مصارف خانگی میپرداختهاند.
در قسمتی از بند، دهانهای به نام چاگور وجود دارد که آب در آن به سرعت میچرخد و پایین میرود و به واسطه همین چرخش و پایین رفتن خس و خاشاک و زبالههای شناور روی آب در داخل دهانه چاگور متوقف میشوند. بنا بر افسانهها، در داخل چاگور چرخی به نام چرخ الماس کار گذاشته است که هر چه از دهانه چاگور پایین برود، از آن طرف خرد و متلاشی بیرون میآید. مردم این منطقه دلیل ساخت چاگور را تضمینی برای این میدانند که هیچچیز نتواند جلوی جریان آب را در کانال سد کند.
طول این بنا تقریباً ۱۰۰ متر و عرض آن ۹ متر است. مصالح اصلی به کار رفته در بنا سنگ و ساروج است.
این اثر در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۵۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنای مهندسی تاریخی در حال حاضر به علت خشک سالی کارکد اصلی خود را از دست داده است و در صورت جاری شدن آب در رودخانه قم رود(لعل بار) مجددا فعال خواهد شد.
_پل قدیمی باقرآباد واقع در روستای باقرآباد محلات
روستای باقرآباد یکی از روستاهای بزرگ شهرستان محلات است و در 5 کیلومتری مسیر محلات به دلیجان قرار دارد که در سالهای اخیر به شهر نیم ور ملحق شده است.
پل باستانی باقرآباد که قدمت آن مربوط به دوره قاجاریه است در زمان اشغال ایران توسط روسها ساخته شده و محل استقرار آن در جاده قدیمی اصفهان - اراک و جنب جاده آسفالته فعلی محلات است.
بنای اصلی پل به علت جریان شدید سیل تا حدودی آسیب دید اما مجددا بازسازی شد.
مصالح به کار رفته در بنای پل عمدتا سنگ است. در مجاورت پل باقر آباد، پل جدیددیگری نیز احداث شده است.
پل باقر آباد در سال ۱۳۸۶ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۶۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
_غار آزاد خان واقع در روستای سنجیباشی محلات
اين غار در مغرب محلات و در شمال روستاي «سنجهباشي» واقع شده است. غار آزادخان يک غار باستاني است و در کف آن آب گوارا و فراواني که در اثر بارندگي از سقف اين غار ميچکد، جمع شده است.
در مورد وجه تسمية نام اين غار (آزادخان) گفته ميشود، در زمان حمله يکي از سرکردگان افغاني به نام «آزادخان» به «پورگان» (روستايي که بعدها به محلات تبديل گرديد)، عدة زيادي از مردم پورکان به درون اين غار پناه ميبرند.
سپس به فرمان آزادخان، افراد زيردست وي دهانة غار را سنگ چين ميکنند و در نتيجه تمامي کساني که به غار پناه برده بودند از شدت گرسنگي تلف ميشوند. استخوانهاي اين افراد تا چند سال پيش در اين غار باقي مانده بود.
ادامه این گزارش را اینجا ببین